آشنایی با انواع خط کش خیاطی و الگو, کاربرد و تفاوت آن ها

خیاطی یکی از دقیق ترین و ظریف ترین مشاغل است که مانند هر شغل و حرفه دیگری به ابزار و لوازم مخصوص نیاز دارد. مهم ترین ابزارهای خیاطی عبارتند از: خط کش خیاطی، قیچی، چرخ خیاطی، سوزن ته گرد، کاغذ الگو و … . که به نظر می­رسد در این میان خط کش خیاطی اهمیت بیشتری نسبت به سایر لوازم دارد زیرا باکمک خط کش الگو رسم می شود و اندازه ها مشخص می شوند، که اندازه ها نیز به طور مستقیم بر تمیزی و زیبایی کار نهایی تاثیر دارند.

ماهیت خط کش خیاطی و معرفی انواع آن

با ماهیت خط کش همه ما آشنایی داریم و می دانیم که خط کش یک وسیله برای ترسیم خطوط صاف و همچنین اندازه گیری می باشد، اما خط کش های خیاطی یک تفاوت عمده با خط کش های معمولی که در نوشت افزارها به فروش می رسند دارند آن هم اینکه از خط کش خیاطی تنها برای ترسیم خطوط صاف استفاده نمی شود بلکه برای ترسیم اشکال مختلف می توان از آن استفاده کرد.

برای مثال خط کش منحنی همانطور که از عنوانش پیداست برای ترسیم خطوط منحنی بر روی کاغذ الگو یا پارچه کاربرد دارد و یا خط کش شمشیری برای رسم انحنای یقه یا آستین لباس مورد استفاده قرار می گیرد.

همین تفاوت در کاربرد و ظاهر است که باعث تولید خط کش های خیاطی در اشکال متفاوت شده و این مدل خط کش ها را از خط کش های معمولی جدا کرده است.

و اما انواع خط کش های خیاطی عبارتند از:

• گونیا (گونیا مقعر، گونیا محدب)
• پیستوله (خط کش فرانسوی منحنی)
• خط کش گرزی (خط کش گرنل)
• خط کش شمشیری
• خط کش مولر
• خط کش اشل
• خط کش تی
• خط کش جزوه نویسی
• خط کش دوخت جا دکمه

خط کش 100 سانتی و خط کش پارچه فروشی فلزی نیز در حال حاضر از انواع مدل های خط کش خیاطی هستند که به دلیل اشتراک کاربرد در خیاطی و سایر مشاغل نمی توان آن ها را جزو خط کش های مخصوص خیاطی به شمار آورد.

گونیا خیاطی (گونیا محدب، گونیا مقعر) و کاربردهای آن

گونیا پرکاربردترین وسیله در خیاطی است که علاوه بر رسم خطوط صاف و زوایای 90 درجه برای رسم فاق شلوار، حلقه آستین، درز پهلو، یقه لباس، پلیسه و … کاربرد دارد.

گونیا خیاطی به دو شکل تولید می­شود؛

1. گونیا محدب

گونیا محدب نوعی از گونیا است که دو ضلع صاف با زاویه 90 درجه و یک ضلع محدب و برآمده دارد که خیاطان از این ضلع برآمده برای ترسیم فاق شلوار، حلقه آستین و گاها برای اتصال دو نقطه به یکدیگر کمک می گیرند.

2. گونیا مقعر

گونیا مقعر نوع دیگری از گونیا خیاطی است که برعکس گونیا محدب ضلع سوم فرورفته و مقعر دارد، بیشترین مورد استفاده این مدل گونیا که نوعی از خط کش خیاطی نیز به حساب می آید ترسیم برش های سجاف، پلیسه، حلقه آستین، یقه، درز پهلوی لباس و سوراخ های جا دکمه ای می باشد.

در ضمن در بسیاری از مواقع با کمک گونیا می توان خطوط صاف نیز رسم کرد زیرا این وسیله دو ضلع صاف و خط کش مانند دارد.

پیستوله (خط کش فرانسوی منحنی) و کاربردهای آن

پیستوله نمونه دیگری از خط کش خیاطی است که به آن خط کش فرانسوی نیز گفته می شود، این مدل خط کش متشکل از اضلاع منحنی است به همین دلیل هیچ شباهتی به خط کش های معمولی ندارد! یک طرف خط کش پیستوله خیاطی منحنی بزرگ و طرف دیگر آن از منحنی های کوچک و بزرگ با اشکال متفاوت تشکیل شده است.

پیستوله های خیاطی ابعاد و اشکال متفاوتی دارند که یک خیاط حرفه ای باید حداقل چند مدل از آن ها را در میان ابزارهای خیاطی خود داشته باشد تا بتواند به وسیله آن ها یقه لباس، انحنای حلقه و کاپ آستین، فاق شلوار، گودی گردن، انحنای پهلو، ساسون و … را بر روی الگو و یا پارچه رسم کند.

خط کش گرزی (خط کش گرنل) و کاربردهای آن

خط کش گرزی که امروزه بیشتر با نام خط کش گرنل شناخته می شود نیز نوعی خط کش خیاطی منحنی شکل است اما انحنایی ملایم تر از انحنای خط کش فرانسوی دارد به طوری که در قسمت ابتدایی آن هیچ انحنایی وجود ندارد اما هرچه که رو به جلو می رود این انحنا بیشتر می شود.

خط کش گرزی نیز مانند سایر خط کش های منحنی شکل برای رسم الگوهای دارای انحنا مانند انحنای آستین لباس، انحنای ران و فاق شلوار، انحنای دامن و به طور کلی هر قسمت از لباس که نیاز به الگوی منحنی دارد مورد استفاده قرار می گیرد.

خط کش شمشیری و کاربردهای آن

خط کش شمشیری که از دیگر مدل های خط کش خیاطی است ظاهری شبیه به شمشیر دارد یعنی قسمت ابتدایی آن پهنای بیشتری داشته و این پهنا در قسمت انتهایی آن کم تر است.

انحنای ملایم و طول بلند خط کش شمشیری باعث شده تا در رسم انحنای کناره های شلوار و دامن کاربرد داشته باشد، از طرفی هر دو طرف این خط کش شماره گذاری شده که کار خیاط را هنگام اندازه گیری و ترسیم خطوط آسان تر می کند.

خط کش مولر و کاربردهای آن

خط کش مولر از دیگر خط کش های پر مصرف در خیاطی است، این خط کش خیاطی شبه به خط کش های معمولی است و تنها تفاوتی که با خط کش های معمولی از قبیل خط کش 100 سانتی دارد این است که یک سمت آن محدبی شکل می باشد.

این خط کش در طراحی و ترسیم الگوهای منحنی مانند منحنی باسن، آستین های دو تکه، یقه های لباس و درزهای آستین و به طور کلی قسمت هایی از لباس که منحنی ملایم دارند کاربرد دارد.

خط کش اشل و کاربردهای آن

در بخش های قبلی درباره گونیا خیاطی و کاربردهای آن صحبت کردیم، خط کش اشل نیز همان گونیا است با این تفاوت که جنس ژله ای و نشکن دارد. خط کش خیاطی اشل کاربردهایی مشابه با گونیا خیاطی دارد به این ترتیب که ضلع دارای انحنای آن برای رسم خطوط منحنی و دو ضلع صاف آن برای رسم خطوط صاف مورد استفاده قرار می گیرند.

ویژگی مثبت خط کش اشل این است که هر دو طرف آن شماره گذاری شده اند به همین دلیل برای اندازه گیری نیز می توان از آن استفاده کرد.

خط کش تی و کاربردهای آن

خط کشی تی یک خط کش شبیه به خط کش 100 سانتی است با این تفاوت که در قسمت بالای این خط کش خیاطی یک نقاله وجود دارد، کاربرد این نقاله اندازه گیری زوایا می باشد یعنی خیاط هنگام رسم خطوط افقی و عمودی با کمک این خط کش می تواند زاویه مورد نظر خود را نیز به وسیله نقاله تعبیه شده در قسمت بالای خط کش اندازه گیری کند.

خط کش جزوه نویسی

خط کش جزوه نویسی یک خط کش خیاطی مخصوص خیاطان و کارآموزان مبتدی است که تسلط کافی برای رسم الگو ندارند.

این مدل خط کش که شبیه به شابلن است چند الگو بر روی خود جا داده که افراد مبتدی می توانند با کمک این شابلن ها الگوی اولیه را رسم کرده و سایر مراحل ترسیم الگو را بر روی آن پیاده کنند.

خط کش دوخت جادکمه

خط کش دوخت جادکمه یک خط کش خیاطی ترکیبی است که برای تعیین محل جادکمه، زاپاس گذاری قسمت های منحنی و به عنوان گونیا و خط کش معمولی کاربرد دارد.

این مدل خط کش خیاطی که حالت مربعی دارد کار خیاط را برای تعیین محل دقیق جا دکمه و اندازه دقیق آن آسان تر می کند و هم اینکه به دلیل داشتن قسمت های منحنی می تواند برای ترسیم خطوط منحنی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

خط کش 100 سانتی، خط کش پارچه فروشی فلزی و کاربرد آن ها در خیاطی

خط کش 100 سانتی  یک خط کش مخصوص خیاطی نیست یعنی بجز خیاطی در حرفه های دیگر نیز کاربرد دارد و برای رسم خطوط صاف بر روی برگه کاغذی، الگو، پارچه و … مورد استفاده قرار می گیرد.

این خط کش خیاطی در جنس های پلاستیکی، ژله ای، چوبی و فلزی تولید می شود که جنس فلزی آن به دلیل طول عمر بالا استفاده بیشتری دارد.

خط کش پارچه فروشی فلزی هم نوعی خط کش مخصوص پارچه فروشی است که هم شبیه به خط کش 100 سانتی و هم با پهنای کمتر و درجه بندی متفاوت تر از آن تولید می شود، این مدل خط کش همانطور که از نامش پیداست در پارچه فروشی ها و برای اندازه گیری متراژ پارچه پیش از برش مورد استفاده قرار می گیرد.

خط کش های خیاطی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

شاید پس از بررسی انواع خط کش خیاطی و کاربردهای آن این پرسش در ذهن برخی شکل بگیرد که خط کش های خیاطی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در پاسخ به این پرسش باید گفت هر خط کش خیاطی برای رسم خطوط قسمتی از لباس کاربرد دارد و حتی انواع خط کش هایی که در کاربرد آن ها به ترسیم منحنی یقه یا آستین اشاره شد نیز برای ترسیم یقه ها و آستین های متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند.

سخن پایانی

تمام سعی ما در این مقاله بر بررسی دقیق انواع خط کش خیاطی و کاربرد هر یک از آن ها بود، تمامی خط کش های ذکر شده در فروشگاه لوازم خیاطی و خرازی پارسی دوز با قیمت مناسب به فروش می رسند، این ابزارهای اندازه گیری و سایر لوازم خیاطی موجود در پارسی دوز بلافاصله پس از ثبت خرید برای خریدار ارسال می شوند.

افراد فعال در حرفه خیاطی یا علاقمند به این حرفه می توانند با عضویت در شبکه های مجازی پارسی دوز به صورت رایگان روش های آسان دوخت انواع لباس های جدید را بیاموزند، با خیاطان مطرح و ترفندهای خیاطی آن ها آشنا شده و در آخر با خرید لوازم خیاطی حرفه ای از فروشگاه پارسی دوز به یک خیاط ماهر تبدیل شوند.